Wat is PSA en wat kun je doen om dat te voorkomen?
Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) is eigenlijk hetzelfde als werkstress. Werkstress ontstaat als de omstandigheden op het werk niet goed zijn voor een medewerker.
Volgens de Arbowet ben je als werkgever verplicht om PSA te voorkomen. Het is dan ook altijd een onderwerp in de RI&E.
Oorzaken van werkstress
- Agressie & geweld
- Discriminatie
- Pesten
- Seksuele intimidatie
- Werkstress
Voorkom PSA door adviezen op deze pagina op te volgen. Je kunt ook kiezen voor begeleide trajecten op maat. Onder aan deze pagina staan een paar links waar je wellicht mee verder kunt of benader de Arbodienst waarmee je een contract hebt.
Soms is er al sprake van verzuim door PSA. Volg dan een traject waarbij de bedrijfsarts betrokken is. Welke stappen je dan neemt is volledig afhankelijk van de situatie.
Een goede werksfeer
Een goede sfeer op het werk is belangrijk voor de medewerkers. Het is goed voor de productiviteit en tevredenheid. Een goede sfeer wordt beter door respect en begrip voor elkaar te hebben en naar elkaar te luisteren.
Agressie, geweld, pesten, discriminatie en seksuele intimidatie hebben een negatieve invloed op de werksfeer en zijn zelfs bij wet verboden.
Het is goed om eens een personeelsscan te doen om te onderzoeken hoe medewerkers zich voelen. Dat kan bijvoorbeeld met een korte enquête.
Balans in het werktempo, het werkaanbod of de tijdsdruk
Je zorgt voor balans als de werkplanning niet te krap én niet te ruim is. Dit voorkomt haastig werken aan de ene kant en verveling aan de andere. Hou ook rekening met onverwachte acties die anders 'even tussendoor' gedaan moeten worden. Dit voorkomt fouten en werkstress.
Voorkom dat medewerkers teveel verschillende werkzaamheden tegelijk moeten doen. Medewerkers zijn dan meer geconcentreerd en leveren goed werk af. Maak het allemaal ook weer niet te gemakkelijk waardoor het misschien saai wordt. Stem met de medewerkers af wat voor hen werkt.
Voorlichting over maatregelen tegen werkdruk en ongewenste omgangsvormen
Het is verplicht om medewerkers te vertellen hoe ze het beste met werkdruk kunnen omgaan. Maak ook goede afspraken om ongewenst gedrag te voorkómen. De branchevereniging kan hier meer over vertellen en er zijn trainingen voor.
Alle middelen die nodig zijn voor het werk zijn altijd beschikbaar
Van medewerkers wordt verwacht dat zij binnen de afgesproken tijd hun werk doen. Als er steeds verstoringen zijn, kan dat zorgen voor teveel werkdruk en ergernis. Voorbeelden zijn: slecht onderhouden apparatuur, defecte materialen, te laat of verkeerd geleverde materialen, slechte communicatie, wisselingen in de werkplanning.
Het werk past bij de medewerkers
Zorg dat het werk echt bij de medewerkers past. Zijn ze er goed in en geeft het ze genoeg uitdaging, afwisseling en ervaren ze zingeving? Ook is het belangrijk dat medewerkers zich kunnen ontwikkelen door een cursus of training aan te bieden. Let op de balans tussen routine en nieuwe uitdagingen en voorkom dat medewerkers zich onzeker gaan voelen.
Medewerkers die voelen dat ze echt een bijdrage leveren zijn meer betrokken bij het bedrijf.
Medewerkers kunnen zelf beslissingen nemen
Medewerkers voelen zich vaak beter als ze bepaalde vrijheid hebben om hun werk naar eigen inzicht uit te voeren.
Soms is het prettig als moeilijke beslissingen door de leidinggevende genomen worden, maar vaak geeft dat niet het beste resultaat en de beste tevredenheid. Mensen hebben van nature de behoefte om beslissingen te nemen en controle te hebben over het eigen werk. Hiermee stimuleer je de betrokkenheid en het zelfrespect.
Collega's kunnen op elkaar rekenen
Als iemand een vraag heeft over een storing of een probleem, dan is het belangrijk dat medewerkers op collega's kunnen rekenen.
Het zorgt voor onderlinge waardering en dat is een voorwaarde voor samenwerking en betrokkenheid. Zelf of in overleg met de leiding initiatief kunnen nemen voor het oplossen van problemen is uitdagend en leert medewerkers verantwoordelijk en zelfstandig te werken.
Alle medewerkers weten hoe ze hun werk moeten doen
In een functieomschrijving staan de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden benoemd, maar de manier van werken staat hier niet in.
Medewerkers moeten aantoonbaar geïnstrueerd zijn over het goed en veilig kunnen uitvoeren van hun werk. Denk dan aan dagelijkse werkzaamheden en goede instructies voor het veilig werken met bijvoorbeeld machines en gevaarlijke stoffen.
Plan een paar keer per jaar een persoonlijk gesprek met iedere medewerker over hoe het gaat. Vanuit de leidinggevende en vanuit de medewerker. Het gaat dus twee kanten op. Hiermee creëer je vertrouwen waardoor je de samenwerking kunt verbeteren. Geef complimenten, feedback en feedforward en sta open om ze ook te ontvangen. Maak afspraken over de komende periode.
De leidinggevende is vaardig en heeft de ruimte om medewerkers goed te begeleiden
Als de medewerkers een goede beleving hebben bij de leidinggevende zorgt dat voor laag verzuim en weinig werkstress.
Iedere medewerker zijn of haar eigen behoeftes en dat vraagt nogal wat van een leidinggevende. Zorg dat een leidinggevende voldoende vaardig is of trainingen gaat volgen. Het gaat niet iedereen van nature goed af om mensen aan te sturen en een goede structuur kan helpen. Ook een leidinggevende heeft te maken met werkdruk dat kan uitmonden in PSA.
Met een positieve en open houding kan de leidinggevende constructief eventuele knelpunten aangeven. Dit helpt bij het behoud van de inzetbaarheid en kan verzuim voorkomen.
Wettelijke afspraken over werktijden worden niet overschreven
In de Arbeidstijdenwet staan regels over de lengte van een werkdag, een werkweek en pauzes. Dit zijn de maximale arbeidstijden.
In een CAO of door overleg met de vakbonden of de ondernemingsraad of de personeelsvertegenwoordiging kunnen andere regels zijn afgesproken, maar altijd binnen het kader van de Arbeidstijdenwet of als het om bedrijfsregelingen gaat binnen het kader van de CAO.
De werktijden moeten ruim van tevoren bekend zijn en overwerk mag niet structureel zijn.
Let ook op afspraken over pauzes en consignatiediensten.
Links naar informatie
https://www.arbocataloguspsa.nl/
https://www.rie.nl/wp-content/uploads/2015/04/Kortepeilingmedewerkerswerkdruk.pdf
https://www.arboportaal.nl/campagnes/duurzame-inzetbaarheid/ongewenst-gedrag